Menü Kapat

HASUDER Yeterlilik Öğrenim Hedefleri

HASUDER Yeterlilik Öğrenim Hedefleri Şubat 2014  indirmek için tıklayınız

TOPLUM SAĞLIĞI YETKİNLİKLERİ

ÖĞRENİM HEDEFLERİ

Düzey

Kıdem

Yöntem

Toplumu tanıma

  • Demografik veri kaynaklarını ve nüfus yapısını açıklayabilir.

  • Demografide elde edilen ölçütleri hesaplayabilir.

  • Nüfus ve nüfus hareketleri ile sağlık ilişkisini açıklayabilir.

  • Doğurganlık ve ölümlülük ile demografik yapı ilişkisini açıklayabilir.

  • Sosyal değişkenlerle sağlık ilişkisini irdeleyebilir.

  • Sosyal güvenlik, sosyal hizmetler ve sosyal yardım ile toplum sağlığının ilişkisini irdeleyebilir.

 

 

 

 

Toplumun sağlık düzeyini  değerlendirir

  • Veri toplama yöntemlerini sayabilir

  • Çeşitli yöntemleri kullanarak veri toplayabilir

  • Hastalık ve ölüm nedenlerinin uluslararası sınıflandırmasındaki kodlama listelerini kullanabilir.

  • Hız, oran, orantı kavramlarını açıklayabilir.

  • Hızların standardizasyonu yapabilir.

  • Mortaliteye ilişkin verileri hesaplayabilir.

  • Kaba hız, orantılı hız, nedene özel hız ve standardize hız kavramlarını açıklayabilir.

  • Fertiliteye ilişkin verileri hesaplayabilir

  • Morbiditeye ilişkin verileri hesaplayabilir.

  • Prevalans, insidans, epizod hızı, atak hızı kavramlarını açıklayabilir.

  • Bulaşıcı hastalıklar ile sürveyans verilerini analiz edebilir.

  • Seçilen özel hastalıklar ile ilgili epidemiyolojik incelemeleri yapabilir.

  • Gerekli bilgiye ulaşabilmek için hastane kayıtlarını değerlendirebilir.

  • Hizmet ile ilgili verileri hesaplayabilir.

  • Bebek ve çocuk izlemine ilişkin verileri izler.

  • Doğurgan çağ kadınların izlem oranlarını takip eder.

  • 15-49 yaş grubu kadın sayısını saptayabilir.

  • Gebelerin sayısını saptayabilir.

  • Gebe izlemlerini niteliksel ve niceliksel ölçeklerle takip eder.

  • Hastane dışında yapılan doğumların sıklığını ve nedenlerini izler.

  • Aile planlaması yöntemlerini kullanma prevalansını izler.

  • Çevre sağlığı göstergelerini saptayabilmelidir.

  • Hastane hizmetleriyle ilgili ölçütleri açıklayabilir.

  • Klinik hizmetlere ilişkin verileri irdeleyebilir.

  • Mortaliteye ilişikin verileri analiz ederek projeksiyonlar yapabilir.

  • Fertiliteye ilişikin verileri analiz ederek geleceğe projeksiyonlar yapabilir.

  • Sürveyans verilerine dayanarak ‘epidemi’ varlığıyla ilgili yorum yapabilir.

  • Çalışma alanındaki mevcut ve yeni sağlık sorunlarını saptayabilir.

  • Yaşam kayıtları ile ekolojik çalışmalar yapıp, dikkatli yorumlar yapabilir.

  • Kohort, yaş-zaman, yaş-zaman-kohort modelleri sonuçlarını yorumlayabilir.

  • Toplumun sağlık sorunlarının tanımlanması için gerekli kaynakları inceleyebilir.

  • Uygun yöntemleri kullanarak veri toplayabilir

  • Toplumun sağlık sorunlarını önceliklendirmek için sağlık sorununun yaygınlığı, olgu fatalitesi, yaşam kalitesine etkisi, abstenteizm etkisi,aciliyet, korunabilirlik, tanı ve tedavi yeterliliği ile ilgili verilerin önemini sayabilir.

  • Toplumun sağlık sorunlarını önceliklendirmek için sağlık sorunlarının puanlanmasının nasıl yapılacağını açıklayabilir.

 

S, P, U, D

1

YE-UE

Sağlık hizmet araştırmalarını yönetir

  • Sağlık sorunlarını saptamak amaçlı uygun göstergeleri seçebilir.

  • Sağlık sorunlarını saptamak amaçlı hipotezleri geliştirebilir.

  • Hipotezleri test etmek amacıyla araştırma projesi geliştirebilir.

  • Çalışmanın ön hazırlıklarını yapabilir.

  • Toplum düzeyinde yürütülecek sağlık araştırmaları için soru formu, ölçek gibi araçlar geliştirebilir.

  • Araştırmaların uygulama aşamasının tümüne veya bir kısmına katılabilir.

  • Araştırmaları organize edebilir.

  • Saha denetimlerini yapabilir.

  • Verilerin denetimini yapabilir.

  • Verileri analiz edebilir.

  • Verileri yorumlayabilir

  • Verileri sunuma hazırlayabilir.

  • Toplumun sağlık sorunlarını saptamak için yapılan çalışmanın sonuçlarını amaca göre raporlayabilir.

  • Çözüm önerileri geliştirebilir

  • Sağlık hizmet araştırmalarının özelliklerini ayırt edebilir.

  • Sağlık hizmet araştırmalarının parametrelerini sayabilir.

  • Sağlık hizmet araştırmalarının veri kaynaklarını doğru tespit edebilir.

  • Sağlık hizmet araştırmalarının önemini ve hizmetteki yerini vurgulayabilir.

  • Bir araştırma projesinin aşamalarını hizmet araştırmaları için uygulayabilir.

  • Sağlık hizmet araştırmaları ile ilgili olarak ulusal kurumlar düzeyinde proje üretebilir.

  • Yöneylem araştırması planlayabilir.

  • Hastane hizmetlerini geliştirmeyi amaçlayan araştırmalar planlayabilir.

  • Örgütlenme, insan gücü, finansman ve hizmetlerin kullanılması ile ilgili araştırma planlayabilir.

  • Sağlık hizmet araştırmaları için ön hazırlık yapabilir.

  • Sağlık hizmet araştırmaları için bütçe hazırlayabilir.

  • Sağlık hizmet araştırmaları için takvim hazırlayabilir.

  • Sağlık hizmet araştırmaları için araştırma elemanı eğitebilir.

  • Araştırmanın yürütümünde veri güvenilirliğini değerlendirebilir.

  • Araştırma sırasında nicel ve nitel veri denetimi yapabilir

  • Araştırmacılar arasında eşgüdüm sağlayabilir

  • Veri analizinde gerekli istatistik yöntemleri kullanabilir.

  • Sağlık hizmet araştırmalarının nicel ve nitel sonuçlarını analiz edebilir.

  • Sağlık hizmetlerini değerlendirmek için ölçüt geliştirebilir

  • Sağlık hizmet araştırmalarının sonuçlarını farklı formlarda (akademik, bürokratik, vb) rapor edebilir.

  • Sağlık hizmet araştırmalarının sonuçlarını kendine özgü ölçütlerle ifade edebilir.

S, P, U, D

2

YE-UE

Klinik araştırmaları yönetir

  • Normallik ve anormalliğin tanımını ve sınırlarını açıklayabilir.

  • Tarama stratejilerini uygulayabilir.

  • Tarama parametrelerini Duyarlılık, Seçicilik, Pozitif kestirim değeri, Negatif kestirim değeri, Doğruluk oranı, Yanlış pozitiflik, Yanlış negatiflik hesaplayabilir.

  • Tanı testlerinin etkinliği yorumlayabilir.

  • Klinik ölçümlerin geçerlilik ve güvenilirliğini test edebilir.

  • Risk oranı, odds oranı, prevalans oranını ve ilişkilerini açıklayabilir.

  • Hastalık riskini belirlemede kullanılan yöntemleri açıklayabilir.

  • Popülasyonu temsil edecek uygun örneklem seçebilir.

  • Randomizasyon, eşleştirme ve çok değişkenli analizleri uygulayabilir.

  • Hastalıkların risk etmenlerini belirleyebilir.

  • Ham ilişki ve karıştırıcı faktörleri açıklar ve ayırt edebilir.

  • Hastalıkların prognostik etmenlerini belirleyebilir.

  • Hastalıkların prognozunu değerlendirebilir.

  • Alternatif tedaviler ve hastalar üzerindeki etkilerini araştırabilir.

  • Klinik bakımın değerlendirilmesi için araştırma planlar ve araştırmaya katılabilir.

  • Hastaların yaşam kalitesinin ölçebilir.

  • Tedavinin hangi düzeyde yararlı olduğunu araştırabilir.

  • Proflaktik araştırma planlayabilir.

  • Proflaktik araştırma yürütebilir

S, P, U, D

2

YE-UE

Sağlık istatistiklerinin toplar ve değerlendirir

  • Sağlık istatistikleri için hangi verilerin toplanacağını açıklayabilir.

  • Her düzeyde sağlık istatistik formlarının doldurulmasını denetler.

  • Sağlık istatistikleri ile ilgili veri akışını düzenler.

  • Sağlık istatistik arşivi oluşturur.

  • Sağlık istatistiklerini ağ üzerinden izler.

  • Sağlık istatistiklerini değerlendirebilecek temel istatistiki bilgileri açıklar.

  • Sağlık istatistiklerini yansıtan karşılaştırmalı tablo ve grafikler düzenler.

  • Sağlık istatistiklerini analize hazırlar.

  • Sağlık istatistiklerini analiz eder.

  • Sağlık istatistiklerini yorumlar.

  • İstatistiklerle sağlık düzeyini ifade eder.

  • Sağlık istatistiklerinin bölgeler ve uluslararası karşılaştırmalarını yapar.

S, P, U, D

1

YE-UE

Sürveyans sistemini yönetir

  • Sürveyansın amaçlarını açıklayabilir.

  • Sürveyans türlerini açıklayabilir

  • Endemi, epidemi, pandemi, sporadi tanımlarını açıklayabilir.

  • Enfeksiyon hızlarının epidemiyolojik analizini yapar.

  • Salgın varlığını belirler.

  • Retrospektif sürveyansı yönetir.

  • Prospektif sürveyansı yönetir.

  • Aktif sürveyansı yönetir.

  • Pasif sürveyansı yönetir.

  • Enfeksiyon kontrol programlarını yürütür/katılır.

  • Enfeksiyon kontrol önlemlerini değerlendirir.

  • Sürveyansla toplanan verileri bilgiye dönüştürür.

  • İlgili birimlere geri bildirim verir.

S, P, U, D

2

YE-UE

Karar vericilere danışmanlık yapar

  • Hangi ölçütlerin hangi sağlık sorunları ile ilgili olabileceğini açıklar

  • Bu ölçütlerin hangi kaynaklardan sağlanabileceğini açıklar

  • Sağlık hizmetlerine erişimi ve kullanımı etkileyen faktörleri açıklar

  • Toplumdaki hastalık örüntüsünü saptar

  • Sağlığı ve sağlık hizmetlerini etkileyen faktörleri değerlendirir

  • Çözülmesi gereken sorunları önceliklerine göre sıralar

  • Strateji geliştirme tekniklerini açıklar

  • Strateji geliştirme tekniklerini uygular

  • Çözüm önerilerini örgütlenme, insan kaynakları, finansman, uygulama ve değerlendirme açılarından değerlendirebilir

  • Çözüm önerilerine ilişkin yasal taslaklar (kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge vb) hazırlar

  • Proje maliyetlerini tahmin eder

  • Sağlık hizmetlerinin kapsamını tanımlar

  • Sağlık hizmetleri ile tıbbi hizmetler arasındaki farkı tartışır

  • Sağlık hizmetlerinin uygulanışındaki olumlu ve olumsuz yönleri tartışır

  • Diğer ülkelerdeki sağlık hizmetlerini açıklar

  • Sağlık ile ilgili uluslararası örgütleri sıralar

  • Uluslararası kuruluşların amaçlarını ve çalışma esaslarını açıklar

  • Sağlıkla ilgili uluslararası örgütlerin temel politikalarını açıklar

  • Uluslararası düzeyde yürütülmekte olan projeleri sayar

  • Karar vericinin gerek duyduğu raporu hazırlar

  • İletişim kanallarını kullanır

  • Toplantı düzenler

  • Toplantı yönetir

  • Bilgilendirme (brifing) sunumları yapar

S, P, U, D

2

YE-UE

Sağlık politikalarını izler ve değerlendirir

  • Sağlık alanındaki karar vericileri yerel, ulusal ve küresel düzeyde tanımlar

  • Sağlık politikalarını izlemek için kullanılacak uygun ölçütleri belirler

  • Belirlediği ölçütlere göre düzenli/sürekli olarak veri toplar

  • Topladığı verileri uluslararası kabul görecek standartlarda raporlar

  • Topladığı verileri sağlık hizmetlerinin temel hedefleri açısından ulusal ve uluslararası verilerle kıyaslar

  • Sağlık politikalarını değişik ekonomi-politik yaklaşımların nasıl etkilediğini açıklar

  • Sağlık politikalarının etkililiğini değerlendirir

D

2

YE-UE

Sağlık hizmetlerini izler, denetler ve değerlendirir

  • Denetim ekibinin nasıl oluşturulması gerektiğini açıklar

  • Performans kavramını açıklar

  • Performans ölçütleri geliştirir

  • Performansla ilgili verileri toplar

  • Performans değerlendirmesi yapar

  • Denetim kavramını açıklar

  • Denetim türlerini sayar

  • Hizmeti ve çalışanları denetleme tekniklerini açıklar

  • Hangi denetim yönteminin hangi durumlarda uygulanması gerektiği açıklar

  • Hizmete uygun denetim ölçütleri geliştirir

  • Denetim raporu yazar

  • Aksaklıkları giderici destek ve hizmet içi eğitim önlemlerini alır

  • Hangi durumlarda disiplin soruşturması açılması gerektiğini açıklar

  • Disiplin soruşturması yapar

  • Suç niteliğindeki davranışları tespit eder

  • Suç niteliğindeki davranışlara uyan disiplin cezalarını önerir

  • Disiplin soruşturması raporu (fezleke) hazırlar

  • Disiplin cezası vermenin usul ve yöntemlerini açıklar

  • Ödül vermenin yararlarını (etkilerini) açıklar

  • İl ve ilçe Yönetim Kurullarının işlevlerini açıklar

D

2

YE-UE

Kaynakları yönetir

  • Yerel ölçekte çalıştığı kurumdaki personelin görev tanımlarını yapar

  • Çalıştığı kurumda personelin iş analizini yapar

  • Çalıştığı kurumda personelin iş yükünü değerlendirir

  • Sağlık insangücü durum raporu hazırlar

  • Sağlık insangücü planlamasının temel özelliklerini açıklar

  • Ulusal ölçekte sağlık insangücü planlama ekibinde yer alır

  • Sağlık insangücünün yetiştirilmesi ile ilgili ölçütleri açıklar

  • Sağlık insangücünün yeterliliği ile ilgili nitelik ve nicelik olarak değerlendirmeye temel oluşturacak ölçütleri açıklar

  • Personel yönetimin temel ögelerini açıklayabilir

  • Sağlık insangücünün istihdam dinamiklerini açıklar

  • Çalışma biçimlerinin (Memur, kadrolu işçi, sözleşmeli, taşeron vb.) sağlık alanındaki olası etkilerini açıklar

  • Çalıştığı kurumda personelin iş stresini değerlendirir

  • Çalışan memnuniyetini ölçmek ve değerlendirmek üzere ölçütler belirler

  • Çalışan memnuniyetini ölçer

  • Sağlık hizmetlerinin finansman kaynaklarını ve sağlık sistemlerinin bu kaynaklara göre sınıflandırılmasını açıklar

  • Sağlıkta farklı finansman kaynaklarının hizmet kullanımını ve dağılımını nasıl etkileyeceğini açıklar

  • Sağlık hizmetlerinde maliyet analizi yapabilir

  • Çalıştığı kurum için tahmini bütçe hazırlar

  • Bu ölçütlere uygun olarak periyodik raporlar hazırlar ve bu raporları ilgililer ile paylaşır

S, P, U, D

2

YE-UE

Afetlerde/olağandışı durumlarda sağlık hizmetlerini yönetir

  • Afetlerle ilgili tanımları yapar ve afetleri sınıflandırır

  • Afet döneminin evrelerini sayar bu evrelerin özelliklerini açıklar

  • Afetlerin felaketlere dönüşme nedenlerini sayar

  • Afet öncesi dönemde hazırlık çalışmalarını sayar

  • Afet öncesi dönemde afetler için riskli bölgeleri belirler

  • Afet öncesi dönemde hazırlıklı olma ile ilgili toplum eğitimleri planlar

  • Afet koordinasyon biriminin tanımını yapar ve görevlerini sayar

  • Afet koordinasyon biriminin çalışma yöntemlerini açıklar

  • Afet öncesi kurumsal, toplumsal ve aile afet planlarının öğelerini sayabilir

  • Her düzeyde (hastane, kurum, toplumsal, aile) afet planı hazırlar

  • Afet planında çok sektörlü yaklaşımı kullanır

  • Afet planlarına uygun tatbikatları yürütür

S, P, U, D

2

YE-UE

Birincil, ikincil ve üçüncül koruma hizmetlerini düzenler ve yürütür

  • Öncelikli sağlık sorunlarına karşın yürütülen birincil, ikincil, üçüncül korunma yöntemlerinin durumunu değerlendirebilir

  • Koruyucu hizmet açığını saptayabilir

  • Koruyucu hizmetlerle ilgili altyapı gereksinimlerini belirleyebilir

  • Temel sağlık hizmetleri ve hastane düzeyindeki koruyucu hizmetlerin altyapısını kurabilir

  • Sağlık hizmetlerinin her basamağındaki koruyucu hizmetlerin yürütülmesini koordine edebilir

S, P, U, D

2

YE-UE

Çocuk sağlığı ile ilgili hizmetleri yönetir

  • Çocukluk dönemlerinin özelliklerini açıklayabilir

  • Sağlam çocuk izleminin aşamalarını sıralayabilir

  • Çocukluk dönemlerinde beslenmenin özelliklerini açıklayabilir

  • 0-6 yaş grubunda, sağlam çocuk periyodik izlemlerinin yapılmasını sağlayabilir.

  • Sağlam çocuk izlemlerinde, büyüme ve gelişmeyi takip ederek sorunların erken tanısının

  • Çocukluk dönemi aşı takvimini açıklayabilir

  • Anneleri emzirme, meme bakım ve besleme teknikleri konusunda eğitebilir

  • Toplumdaki çocuklarda sık görülen sağlık sorunlarını belirleyebilir

  • Sık görülen hastalıkların sosyal nedenlerini tanımlayabilir.

  • Sık görülen hastalıklardan korunma, erken tanı ve tedavi yöntemlerini tanımlayabilir.

  • Kazalar ve yaralanmaların nedenlerini ve korunma yöntemlerini açıklar

  • Bebek ve çocuk sağlığı göstergelerini hesaplayabilir

  • Bebek ve çocuk sağlığı göstergelerini yorumlayabilir

  • Çocuk sağlığını etkileyen faktörleri sıralayabilir

  • Dünyada ve Türkiye’de çocuk sağlığı göstergelerini kıyaslayabilir

  • Çocuk sağlığıyla ilgili Türkiye’de yürütülen programları sayabilir

  • Çocuk sağlığı morbidite ve mortalite hızlarını azaltmak için çözüm önerileri geliştirebilir

  • Çocuk sağlığıyla ilgili sektörlerle işbirliği yapabilir

  • Çocuk istismarını önlemeye yönelik programlar yürütebilir

  • Kazalar ve yaralanmaların nedenlerine yönelik koruyucu önlemlerin alınmasını sağlayabilir

S, P, U, D

2

YE-UE

Okul sağlığı ile ilgili hizmetleri yönetir

  • Okul sağlığının toplum sağlığı ile ilişkilerini açıklayabilir

  • Okul sağlığı hizmetlerinin bileşenlerini sıralayabilir

  • Okul çağı çocuklarında beslenmenin önemi açıklayabilir

  • Okulda öğretmen, personel ve öğrencilere, sağlığı koruyucu ve geliştirici yönde uygulamalarının toplum sağlığına olan katkısını açıklayabilir

  • Dünyada ve Türkiyede yürütülen önemli okul sağlığı projelerini

  • Değerlendirebilir

  • Okul çağı çocuklarındaki önemli sağlık sorunlarını tanımlayabilir

  • Önemli çocuk sağlığı sorunlarından korunma, erken tanı ve tedavi yaklaşımlarını sıralayabilir

  • Bulaşıcı hastalıkların kontrolünün önemini açıklayabilir

  • Okulda salgın kontrolünün basamaklarını sıralayabilir

  • Okulda oluşan bir salgını yönetebilir

  • Beslenme sorunlarının erken dönemde saptanmasını ve tedavisinin yapılmasını

  • Okullarda sık görülen sağlık sorunlarının taranması çalışmalarını yürütebilir

  • Okulda sağlık hizmeti planlayabilir

  • Okulda sağlık hizmetinin yürütülmesine rehberlik edebilir

  • Okulun beslenme ile ilgili programlarının oluşturulmasını sağlayabilir.

  • Öğrencilerin sağlık bilincine sahip olmaları için okul idaresi ile birlikte eğitim programları geliştirebilir

  • Okul sağlığıyla ilgili programları yürütebilir.

  • Okul çevre sağlığını düzeltmeye yönelik olarak ilgili kurumlarla işbirliği yapabilir

S, P, U, D

2

YE-UE

Kadın/üreme sağlığı hizmetlerini yönetir

  • Kadın sağlığını belirleyen faktörleri açıklar

  • Toplumsal cinsiyet ve sağlık ilişkisini kurar

  • Kadının statüsünün sağlığını nasıl etkilediğini açıklar

  • Sosyal ve kültürel çevrede kadının güçlendirilmesi konusunda karar vericilere rehberlik eder

  • Kadının yaşam dönemlerine özgü potansiyel ve mevcut sorunlarını ve bunlara ait çözüm yollarını tanımlayabilir

  • Adolesanlara yönelik üreme ve cinsel sağlık hizmetlerini yönetir

  • Erişkin döneme yönelik üreme ve cinsel sağlık hizmetleri yönetir

  • Menopoz/postmenopozal döneme yönelik üreme ve cinsel sağlık hizmetleri yönetir

  • Kadına yönelik şiddetin kadın sağlığına olan etkilerini açıklar

  • Kadına yönelik şiddet konusunda karar vericilere rehberlik eder

  • Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde birincil, ikincil ve üçüncül korunmayı açıklayabilir.

  • Çalışma yaşamının kadın sağlığına olan etkilerini açıklar

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı hizmetlerinin Temel Sağlık Hizmetleri içerisindeki önemini açıklar

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı hizmetlerinin TSH kapsamında sağlanması için gereken hizmet modeli/araç-gereci açıklar

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı hizmetlerinin verilmesi için gerekli insan gücünün nicelik ve nitelik özelliklerini açıklar

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı hizmetlerinin sunumunu planlar

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı hizmetlerini kadının yaşam dönemlerine uygun ve bütüncül biçimde örgütler

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı hizmetlerini kadının yaşam dönemlerine uygun ve bütüncül biçimde değerlendirir

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı hizmetlerinin sunumunda sektörler ve disiplinler arası işbirliğini sağlar

  • Yerel koşullara ve hizmetin özelliğine göre uluslararası standartlara paralel protokoller ve eylem planları hazırlar

  • Anne ölümü, perinatal ölüm ve yenidoğan ölümlerinin tanımını yapar

  • Anne ölümü, perinatal ölüm ve yenidoğan ölüm nedenlerini sıralar

  • Anne ölümleri ve yenidoğan ölümlerini önlemede “Güvenli Annelik” yaklaşımının önemini açıklar

  • Güvenli annelik programındaki “anne-bebek paketinde” yer alan müdahaleleri açıklar

  • Doğum öncesi bakım verecek personelin bilgi-beceri düzeylerini değerlendirir

  • Doğumların, sağlık kuruluşlarında, bu sağlanamaz ise sağlık personeli yardımı ile yapılmasını örgütler

  • İstenmeyen gebeliklerin nedenlerini ve sonuçlarını açıklar

  • Düşüklerin mediko-sosyal ve epidemiyolojik özelliklerini açıklar

  • Düşüklerin anne, aile ve toplum açısından önemini açıklar

  • Düşük konusundaki mevzuatı açıklar

  • Doğurganlığın düzenlenmesi konularında topluma dayalı araştırmaları ve hizmet araştırmalarını planlar

  • Doğurganlığın düzenlenmesi konularında topluma dayalı araştırmaları ve hizmet araştırmalarını uygular

  • Doğurganlığı etkileyen faktörleri açıklar

  • Aşırı doğurganlığın kadın sağlığına olumsuz etkilerini sayar

  • Aile planlaması yöntemlerini, endikasyon ve kontrendikasyonlarını açıklayabilir.

  • Kadınlara ve erkeklere aile planlaması danışmanlık hizmeti verir

  • Bireylerin aile planlaması hizmetlerinden yararlanmaları için gerekli önlemleri alır

  • Aile planlaması hizmetleriyle ilgili kayıt bildirim sistemini açıklar

  • Toplumda aile planlaması gereksinimi, hizmet kullanımı gibi konularda epidemiyolojik araştırmaları planlar

  • Toplumda aile planlaması gereksinimi, hizmet kullanımı gibi konularda epidemiyolojik araştırmaları uygular

  • Kadın sağlığında erken tanının önemini açıklar

  • Erken tanı yöntemlerinin (meme muayenesi, servikal smear vs.) doğurganlık çağındaki kadınlara periyodik olarak uygulanmasına yönelik çalışmaları örgütler

  • Risk yaklaşımını açıklar

  • Riskli grupları saptayarak bu gruplara yapılan periyodik ziyaret ve erken tanı hizmetlerini riskin durumuna göre düzenler

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığında danışmanlık hizmetlerini yürütür.

  • Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların epidemiyolojisini açıklar

  • Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunma, erken tanı ve tedavi hizmetlerini örgütler

  • İnfertilitenin epidemiyolojisini açıklar

  • İnfertilitenin sosyal sonuçlarını açıklar

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı ve aile planlaması konularında sağlık personeline yönelik hizmet içi eğitimleri yürütür

  • Kadın sağlığı/üreme sağlığı ve aile planlaması konularında topluma yönelik eğitimler verir

  • Kadına yönelik şiddet konusunda topluma eğitim verir

S, P, U, D

2

YE-UE

Bulaşıcı hastalıklarla ilgili hizmetleri yönetir

  • Toplumda yaygın görülen bulaşıcı hastalıkların epidemiyolojilerini açıklar

  • Bulaşıcı hastalıklarda enfeksiyon zinciri kavramını açıklar

  • Bulaşıcı hastalıkların toplumdaki yapısı, gelecekteki durumlarıyla ilgili tahminlerde bulunur

  • Bulaşıcı hastalıklarda birincil, ikincil ve üçüncül korunma önlemlerini sayar

  • Hava yoluyla bulaşan hastalıkların epidemiyolojik özelliklerini, korunma kontrol önlemlerini açıklar

  • Su ve besinlerle bulaşan hastalıkların epidemiyolojik özelliklerini, korunma kontrol önlemlerini açıklar

  • Temasla bulaşan hastalıkların epidemiyolojik özelliklerini, korunma kontrol önlemlerini açıklar

  • Vektörlerle bulaşan hastalıkların epidemiyolojik özelliklerini, korunma kontrol önlemlerini açıklar

  • Zoonozların epidemiyolojik özelliklerini, korunma kontrol önlemlerini açıklar

  • Bulaşıcı hastalıklarla ilgili ulusal düzeyde yürütülen programları sayar

  • Ulusal programların öğelerini açıklar

  • Uluslararası boyut kazanmış hastalıklar için yürütülen uluslararası programların öğelerini sayar

  • Sürveyans sistemini yapılandırır

  • Bulaşıcı hastalıkların sürveyansını yapar

  • Bulaşıcı hastalıklara karşı kaynağa yönelik önlemleri sayar

  • Bulaşıcı hastalıklar için sağlam kişiye yönelik önlemleri önerir

  • Bulaşma yoluna yönelik genel önlemleri sayar

  • Bulaşıcı hastalıklar çıkmadan önce alınması gereken önlemleri sayabilir

  • Bulaşıcı hastalıklar çıkmadan önce alınması gereken önlemleri uygulayabilir

  • Alınan önlemleri izler, değerlendirir

  • Bulaşıcı hastalık kontrolünde örgüt içi işbirliğini sağlar

  • Bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde toplum katılımını sağlar

  • Alınan önlemleri topluma tanıtır

  • Toplumla iletişim kanallarını kullanır

  • Bulaşıcı hastalıkların kontrolünün çok sektörlü yaklaşım gerektirdiğini benimser (tutum)

  • Sektörler arası iletişim kanallarını kullanır

  • Çok sektörlü yaklaşımı içeren bulaşıcı hastalık kontrol programları geliştirir ve uygular

S, P, U, D

2

YE-UE

Bağışıklama hizmetlerini yönetir

  • Aşıyla korunulabilen hastalıkları açıklar

  • Genel Bağışıklama Programında yer alan aşıları açıklar

  • Gereksinim temelli bir aşılama programının önemini açıklar

  • Aile Sağlığı Merkezlerinde kayıtlı bebeklerin aşı takvimine göre tam aşılı olmalarını denetler

  • Aile Sağlığı Merkezlerinde kayıtlı gebelere tetanoz aşılamasının yapılmasını denetler

  • Aşılama hizmetlerinin sürekliliğinin sağlanması yönünde çaba harcar

  • Çalıştığı bölgede nüfus hareketlerine bağlı olarak tespit edilmemiş nüfus kalmaması için ASM’ler, Muhtarlıklar vb ile işbirliği yapar

  • Çalıştığı bölgede mevsimlik işçi göçü söz konusu ise bu grupların aşılama hizmetlerinden eksiksiz yararlanmalarını sağlar

 

 

 

Hastanelerde enfeksiyon kontrol komitelerini yönetir

Enfeksiyon Kontrol Komitesi bileşenleri ile birlikte;

  • Güncel ulusal ve uluslararası kılavuzları dikkate alarak hastanede uygulanması gereken enfeksiyon kontrol standartlarını enfeksiyon kontrol komitesi ile birlikte yazılı hale getirir, gerektikçe güncellenmesini sağlar

  • Hastanenin sağlık çalışanlarına bu standartları uygulayabilmeleri için hizmet içi eğitim verilmesini sağlar

  • Hastanenin gereksinimlerine ve koşullarına uygun bir sürveyans programı geliştirir

  • Hastane enfeksiyonu yönünden öncelik taşıyan bölümleri saptar

  • Hastane enfeksiyon kontrol programı için hedefler koyar, her yılın sonunda hedeflere ne ölçüde ulaşıldığını değerlendirir

  • Antibiyotik, dezenfeksiyon, antisepsi, sterilizasyon araç ve gereçlerin, enfeksiyon kontrolü ile ilgili diğer demirbaş ve sarf malzeme alımlarında, ilgili komisyonlara görüş bildirir

  • Hastalar veya hastane çalışanları için tehdit oluşturan bir enfeksiyon riskinin belirlenmesi durumunda, gerekli incelemeleri yapar, izolasyon tedbirlerini belirler, izler

  • Sürveyans verilerini ve eczaneden alınan antibiyotik tüketim verilerini dikkate alarak antibiyotik kullanım politikalarını belirler, uygulanmasını izler ve yönlendirir

  • Sterilizasyon, antisepsi ve dezenfeksiyon işlemlerinin ilkelerini ve dezenfektanların seçimi ile ilgili standartları belirler, standartlara uygun kullanımlarını denetler

  • Üç ayda bir, hastane enfeksiyonu hızları, etkenleri ve direnç paternlerini içeren sürveyans raporunu hazırlar ve ilgili bölümlere iletilmek üzere Yönetime bildirir

  • Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıkları açıklar

  • Hastanenin ilgili laboratuvar ve kliniklerindeki hekim, hemşire vb sağlık çalışanlarının bulaşıcı hastalık bildirimi ve sürveyans konularında eğitilmelerini sağlar

  • Hastanede saptanan ve tedavi edilen bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıkların bildirimini sağlar ve izler

  • Laboratuvar tanı ve klinik tanı verilerinin bildirim sistemine ne ölçüde yansıdığını izler ve denetler

  • Laboratuvarda kesin tanı alan bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıkların kliniklere göre dökümünü yapar ve geri bildirim olarak kliniklerle paylaşır

  • Hastanenin bulaşıcı hastalık bildirimlerine ilişkin düzenli raporlar hazırlar ve hastane yönetimiyle paylaşır

  • Sürveyans verilerinin kısa ve uzun dönemdeki seyrini izler ve değerlendirir

 

 

 

Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Birimlerini yönetir

  • Çalışan sağlığı ve güvenliği ile ilgili programları yürütebilir.

  • Çalışanların karşı karşıya kaldığı etkilenimler ile ilgili olarak koruma önlemlerini sıralayabilir.

  • Çalışan sağlığı ve güvenliği birimlerinin veriler, analizler ve öneriler içerecek biçimde rutin raporlarını hazırlayabilir.

  • İşyerinde sağlığa yönelik tehlikelerden kaynaklı riskleri tanımlayabilir ve değerlendirebilir.

  • Risk değerlendirmesi” kavramını bilir ve değişik teknikler kullanarak işyerlerinde risk değerlendirmesi yapabilir.

  • İşyeri durum değerlendirmesi yapabilir ve kontrol yöntemleri hakkında öneriler geliştirebilir.

  • İşleilgili sağlık sorunlarına tanı koyabilir.

  • Meslekhastalıklarının tanısı için uygun tetkikler isteyebilir,

  • Çalışma ortamının diğer multidisipliner ekip üyeleri (toksikolog, hijyenist, ergonomist, örgüt psikoloğu vb.) tarafından uzman değerlendirmesine olan gereksinimini belirleyebilir ve böyle bir değerlendirmeyi düzenleyebilir;

  • Yasalyükümlülükler ve/veya bilimsel gereklilikler üzerinden işçi sağlığına yönelik mesleki risklerin boyutlarının saptanması amacıyla denetimler yapabilir,

  • İşegiriş sağlık tetkikleri ve muayenelerini yapabilir,

  • Periyodikmuayeneleri yapabilir;

  • İşletmedenayrılma sırasındaki çıkış muayenelerini yapabilir;

  • Biyolojik maruziyetleri ve etkileri izleyebilir,

  • İşçilerinsağlığını etkileyebilecek işleri ve iş ortamı etmenlerini denetleyebilir,

  • Fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik, psikososyal ve diğer tehlikeler gibi işyeri tehlikelerini düzenli olarak inceleyebilir ve denetleyebilir,

  • Mesleki tehlikelere maruz kalan işçilerin sağlık takibini yapabilir,

  • İşçisağlığı, iş güvenliği, hijyen, ergonomi, bireysel ve ortak kullanılan koruyucu malzemeye yönelik danışmanlık yapabilir,

  • Maruziyeti azaltmak veya engellemeye yönelik olarak tasarlanan kontrol sistemlerini değerlendirebilir,

  • İşyeri ve çalışma aletlerinin ergonomik tasarımı hakkında danışmanlık yapabilir,

  • İlkyardım yapabilir ve acil tedavi düzenleyebilir,

  • İlkyardım olanakları ve acil durum prosedürleri hakkında eğitim verebilir ve danışmanlık yapabilir,

  • İşyerinin biçimi, makinelerin ve diğer malzemenin seçimi, bakımı, durumu ve işte kullanılan maddeler de dahil olmak üzere, işin organizasyonu ve planlanması hakkında danışmanlık yapabilir,

  • Yeni çalışma sistemlerine ve tekniklere geçiş konusunda öneriler sunabilir, işletmenin, işyerinin ve iş aletlerinin süreç tasarımına insan faktörünün dahil edilmesi için girişimde bulunabilir,

  • Etik temellere dayalı sağlık, çevre ve güvenlik (SÇG) politikaları oluşturma sürecine katılabilir ve rehberlik edebilir,

  • İşçinin işe adaptasyonunu teşvik edebilir; iş için engellilik ve işe uygunluk değerlendirmesini yapabilir,

  • Hastalık nedeniyle işe devamsızlıkla ilgili olarak işçilere danışmanlık yapabilir,

  • Madde ve alkol problemi olan işçileri yönlendirebilir,

  • Duyarlı gruplarda bulunan özel duruma sahip işçilerin(Gebe ve Emzikli Anneler vb.) işe uyumu ve bu gruplara yönelik özel yasal düzenlemelere uyum gösterilmesi konusunda danışmanlık yapabilir,

  • İşçi sağlığı, iş güvenliği ve ergonomi alanında bilgi ve eğitim sağlamada yönetim ve çalışanlar ile işbirliği içinde davranabilir,

  • İş sağlığı ve güvenliği komitesi başta olmak üzere görev alanı ile ilgili komitelere katılabilir,

  • İş kazaları ve işle ilgili hastalıklar ile meslek hastalıklarının bilimsel analizine katılabilir,

  • Bağımsız bir etik kurulun incelemesi de dahil olmak üzere tıbbi araştırma ve araştırma çalışmasıyla ilgili etik ilkeler doğrultusunda çalışma yetisi ve sağlık sorunları hakkında araştırma ve incelemeler yaparak işçi sağlığı ve iş güvenliğine karşı tehlikelere ilişkin bilimsel bilgiye katkıda bulunabilir,

  • İşgücündeki hastalıklar, sağlık göstergeleri, çalışma yetisi hakkında incelemeleri bilir ve bu konudaki çalışmaları yürütebilir,

  • İşçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin yasaların uygulanmasını izleyebilir ve bu konuda öneriler geliştirebilir,

  • İşçileri ve işçi temsilcilerini yasal zorunluluklar hakkında uyarabilir,

  • Endüstriyel etkinliklerden kaynaklanan tehlikelere genel çevrenin maruziyetini tespit edebilir ve bu konuda danışmanlık yapabilir,

  • İşletmedeki işlemlerden ve süreçlerden doğan veya onların sonucu olan çevresel tehlikeleri tanımlayabilir, değerlendirebilir ve bu konuda uyarıda bulunabilir,

  • İşyerinde işçi sağlığına yönelik tehlikeler, mesleki olmayan etkenlerin kontrolü ve çalışma yetisine ilişkin programlar olmak üzere işyeri sağlığı iyileştirme programlarını değerlendirebilir ve denetleyebilir,

  • İşletmenin işçi sağlığı ve iş güvenliği konusundaki ihtiyaçlarını saptayabilir,

  • İşletmenin işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetlerinin amaç ve hedeflerini tanımlayabilir,

  • İSG biriminde görev yapacak kadronun görev, yetki ve sorumluluklarını tanımlayabilir,

  • İSG birimi için bütçe hazırlayabilir, ekip oluşturabilir, İSG personeli için eğitim hazırlayabilir,

  • Multidisipliner bir hizmetin parçası olarak çalışabilir, ekibi yönlendirebilir (rehberlik etme), ekip üyelerin çalışmaları konusunda öneride bulunabilir; sağlık gözetimi, biyolojik takip, çevresel gözetim ve diğer risk saptamalarını koordine edebilir; sunulan hizmetin değerlendirilmesinde kullanılacak olan kriterlerin seçimine katkıda bulunabilir.

 

 

 

Kronik hastalıklarla ilgili hizmetleri yönetir

  • Toplumda hastalık yükü oluşturan başlıca kronik hastalıkları sayar

  • Kronik hastalık yükü çalışmalarını yürütebilir.

  • Kronik hastalıklardaki yaygın risk faktörlerini (sigara, alkol, alkol, obezite, aktivite azlığı, stres gibi) sayar

  • Kronik hastalıklar ile ilişkili risk faktörlerinin kişi, yer, zaman özelliklerini açıklar

  • Kronik hastalıkların kontrol ve izleme ilkelerini açıklar

  • Kronik hastalıklar ile ilişkili risk faktörlerinin dağılımlarını açıklar

  • Kronik hastalıklar ile ilişkili risk faktörlerinin trendini izler

  • Mesleksel faktörlere bağlı hastalıklarının kontrolü ilkelerini sayabilir.

  • Kronik hastalıklardan korunmada birincil-ikincil-üçüncül korunma yaklaşımlarını açıklar

  • Kronik hastalıklardan korunmada toplum için eğitim programları geliştirir

  • Kronik hastalıklardan korunmada toplum için eğitim programları uygular

  • Kronik hastalıklardaki yaygın risk faktörlerini (sigara, alkol, obezite, aktivite azlığı, stres gibi) önlemeye yönelik klinik ve saha programlarını yürütür

S, P, U, D

2

YE-UE

Yaşlı sağlığı ile ilgili hizmetleri yönetir

  • Yaşlılığı tanımlar

  • Dünyada ve Türkiye’de nüfusun değişimini tanımlar

  • Dünya ve Türkiye için doğuşta beklenen yaşam sürelerini sayar

  • Yaşlılık dönemindeki fizyolojik değişiklikleri sayar

  • Yaşlılık dönemindeki psikolojik değişiklikleri sayar

  • Yaşlılığın sosyal boyutunu açıklar

  • Yaşlılarda günlük yaşam aktiviteleri ölçmede kullanılan ölçeklerin içeriklerini sıralar

  • Aktif yaşlanmayı açıklar

  • Sağlıklı yaşlanma önerilerini sıralar

  • Yaşlılıktaki beslenme ilkelerini sayar

  • Yaşlılıktaki ilaç tedavisi ilkelerini açıklar

  • Yaşlılara verilecek sağlık hizmetleri ilkelerini açıklar

  • Türkiye’de yaşlı sağlığı ile ilgili ulusal eylem planlarının içeriklerini eleştirel yaklaşım ile tartışır

  • Yaşlılık döneminde sık karşılaşılan sağlık sorunlarını sıralar

  • Yaşlılardaki bulaşıcı hastalıkların kontrolündeki birincil, ikincil ve üçüncül korunma ilkelerini sayar

S, P, U, D

2

YE-UE

Ruh sağlığı ile ilgili hizmetleri yönetir

  • Öncelikli ruh sağlığı sorunlarını ve grupları tanımlar.

  • Birinci basamakta koruyucu ruh sağlığı danışmanlığı hizmeti verilmesi için bir hizmet modeli geliştirir.

  • Koruyucu ruh sağlığı hizmetlerinin anne-baba eğitimleri şeklinde diğer programlarda yer almasını sağlar.

  • Ruh sağlığı örselenmiş kişi ve gruplara yönelik esenlendirici sağlık hizmetlerini planlar.

  • Sık görülen ruh sağlığı sorunlarının yönetimini birinci basamakta gerçekleştirmek için hizmet modeli geliştirir.

  • Doğal afet, kaza, travmatik yaşantılar, terör, göç ve kriz durumlarında ortaya çıkabilecek ruh sağlığı sorunlarına yönelik hizmet modeli geliştirir.

  • Koruyucu ve geliştirici ruh sağlığı hizmetlerini toplu yaşam alanlarında yaygınlaştırmak için model geliştirir.

  • Yenilikçi toplum ruh sağlığı hizmetlerini izleyerek kendi bölgesindeki hizmetleri iyileştirmek için yöntemler geliştirir.

  • Sektörlerarası işbirliği içinde birinci basamakta koruyucu ve geliştirici ruh sağlığı hizmetlerinin sunumunu yönetir.

  • İyileştirici ve esenlendirici ruh sağlığı hizmeti sunan kurumların birinci basamak hizmetlerle eşgüdümünü sağlar.

  • Okullarda çoğaltıcı eğitim yöntemlerinden (öğretmen eğitimi, akran eğitimi vb) yararlanarak eğitim programları düzenler.

  • Etkinliği kanıtlanmış toplumsal girişimlerin kendi bölgesinde uygulanmasını sağlar.

  • Toplum ruh sağlığı hizmetlerini düzenli aralıklarla değerlendirerek raporlandırır.

  • Yaptığı değerlendirmeleri sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesine yönelik planlama ve girişimlerde kullanır.

  • Sağlık hizmetlerini iyileştirmek için gerekli girişimlerin gerçekleştirilmesine önderlik eder.

S, P, U, D

2

YE-UE

Çevre sağlığı ile ilgili hizmetleri yönetir

  • Çevre sağlığının kapsadığı konuları ve sağlık açısından önemini açıklar

  • Çevresel hastalıkları (Çoklu Kimyasal Sensitiviteler, Minimata gibi) tanımlar

  • İklim değişikliği ve olası sağlık etkilerini açıklar

  • Çevre sağlığı ile ilgili kurum ve kuruluşları, görev, yetki ve sorumluluklarını açıklar

  • Çevre sağlığı mevzuatını açıklar

  • Vektörlerin üremesini, vektörlerin barınaklara girmesini önleyici önlemleri aldırtır

  • Barınakların insanların fizyolojik ve psikolojik gereksinimlerini karşılaması ve hastalık bulaşmasını önleyecek gerekli önlemlerin alınmasını sağlayabilir.

  • Barınak ve yerleşim yerlerinin sağlıklı olmasının önemini ve koşullarını açıklayabilir

  • İnsektisitleri uygulanmasını yönetebilir.

  • Çevre sağlığı ile ilgili kurum ve kuruluşlarla kendi yetki ve sorumlulukları konularında eşgüdüm sağlar, işbirliği yapar

  • İçme ve kullanma suyunun insan sağlığı açısından önemini ve su kirliliğinin yaratacağı sakıncaları açıklar.

  • Su kaynaklarının, içilebilir nitelikteki suyun özelliklerini ve su kirleticilerini sayar

  • Atık sular ile ilgili sorunları, endüstriyel ve evsel atık suların özelliklerini sayar

  • Suyun kaynaktan kullanılacağı son noktaya gelinceye kadar koruma yöntemlerinin kullanılması çalışmalarında yer alır

  • Suların fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik incelemelerini yönetebilir

  • Kitlesel su sanitasyonu önlemlerini açıklar

  • Suyun sanitasyon işlemlerini yönetebilir

  • Klor düzeyini ölçebilir

  • Sıvı ve katı atıkların tür ve özelliklerini ve insan sağlığına olumsuz etkilerini açıklar

  • Atık su sanitasyonunu ve dezenfeksiyonunu açıklayabilir

  • İnsan dışkı ve idrarının yer altı ve yerüstü suları ile çevreyi kirletmemesi için gereken önlemlerin alınması çalışmalarını açıklayabilir

  • Kırsal ve kentsel bölgelerde katı atıkların toplanma yöntemlerini sınıflayabilir

  • Atıkların uzaklaştırılıp, zararsızlaştırılmasında; çağdaş yöntemleri açıklar

  • Besin hijyeninin beslenme ve besinlerle bulaşan hastalıklar açısından önemini açıklar.

  • Besin denetiminin önemini açıklar

  • Besin sanayisinde çalışan ve besin üretip satanların sağlıklı olmalarının besin hijyeni açısından önemini açıklar

  • Besinlerin üretildiği andan başlayarak sağlıklı olmasının önemini açıklar

  • Besin saklama yöntemlerini sayabilir

  • Besinlerden örnek alıp fizik, kimyasal ve bakteriyolojik incelemeleri yönetebilir

  • Besin sanayisinde çalışanlarla besin üretip satanların peryodik muayenelerini yaptırır

  • Gerekli durumlarda (hasta ve taşıyıcı) kişilerin tedavilerini yaptırabilir

  • Besin kaynaklarının sağlıklı olabilmesi için veteriner hekim, tarımcı ve diğer meslek üyeleri ile ekip çalışması yapar

  • Besinlere bulaşma olmasını engelleyecek önlemleri uygulanmasını yönetebilir

  • Gürültünün insan sağlığına olumsuz etkilerini açıklar

  • Gürültünün önlenmesi için yetkili kurum ve kuruluşlarla işbirliği çalışmalarına katılır

  • Hava kirliliğinin insan sağlığına olumsuz etkilerini açıklar

  • Kapalı ortam hava kalitesini ve önemini açıklar

  • Kapalı ortam hava kirliliğini azaltacak önlemlerin uygulanmasını yönetebilir

  • Hava kirliliğinin etkilerinin önlenmesinde alınması gereken bireysel önlemler konusunda halkı ve bireyleri eğitir

  • Hava kirliliği durumunda risk gruplarına uygulanacak önlem ve tedavilerinin yapılması çalışmalarında yer alır

  • İyonlaştırıcı olmayan radyasyon ve etkilerinin önlenmesinde alınması gereken önlemler konusunda halk ve bireylerin eğitiminde yer alır

  • İyonlaştırıcı radyasyonun insan sağlığına olumsuz etkilerini açıklar

  • İyonlaştırıcı olmayan radyasyonun özelliklerini ve tiplerini, insan sağlığına olumsuz etkilerini açıklar

 

S, P, U, D

2

YE-UE

Halk sağlığı laboratuarını yönetir

 

S, P, U, D

2

YE-UE

İşçi sağlığı ve meslek hastalıklarıyla ilgili hizmetleri yönetir

  • İşyeri sağlık biriminde çalışabilir

  • Ayrıntılı meslek anamnezi alabilir

  • İşe giriş ve aralıklı kontrol muayenesi yapabilir

  • İşyerindeki faktörlerin neden olduğu sağlık sorunlarını bilir ve araştırabilir

  • İSG konusunda bir araştırmayı planlar, uygular ve sonuçlarını değerlendirebilir

  • Meslek hastalıklarının tanı ve tedavi ilkelerini açıklayabilir

  • Meslek hastalıklarından korunma ilkelerini açıklayabilir

  • İş sağlığı ve güvenliği konusundaki bilgi kaynaklarını tanımlayabilir

  • İşyerinde sağlığı geliştirme programı yapar ve uygular

  • İşyeri ortam faktörlerini açıklayabilir

  • Risklerin kontrolü ile ilgili temel ilkelerini sayabilir

  • Meslek hastalıklarından korunma yaklaşımlarını tanımlayabilir

  • İş kazalarının önlenmesi ile ilgili temel ilkeleri tanımlayabilir

  • İSG ile ilgili ulusal ve uluslararası mevzuatın başlıca maddelerini açıklayabilir

  • Uzmanlık alanında bilirkişilik yapabilir

  • İş sağlığı ile ilgili etik ilkeleri açıklayabilir

  • İSG konularında eğitimleri yürütebilir

 

S, P, U, D

2

YE-UE

Toplum beslenmesi ile ilgili hizmetleri yönetir

  • Risk gruplarında ve toplumda beslenme ile ilgili sorunları açıklayabilir

  • Güvenli besin için gereklilikleri açıklar

  • Dünyada ve Türkiye’de önemli beslenme sorunlarını açıklar

  • Türkiye’de yürütülen beslenme programlarını sıralayabilir

  • Yetersiz ve dengesiz beslenmenin büyüme, gelişme ve sağlık üzerine olumsuz etkilerini açıklayabilir

  • Besin zehirlenmelerinin neler olduğunu ve korunma önlemlerini açıklar

  • Yetersiz ve dengesiz beslenmenin klinik belirtilerini tanır

  • Kronik hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde beslenme ilkelerini açıklar.

  • Yetersiz ve dengesiz beslenmeden korunma önlemlerini açılyabilir

  • Toplumda yetersiz ve dengesiz beslenmeyi etkileyen sosyal faktörleri açıklar

  • Yeterli ve dengeli beslenme konusunda eğitim programları yürütür

  • İnsanları yeterli ve dengeli beslenmeye yönlendirir

  • Toplumda ve risk gruplarında beslenme ile ilgili sorunlarını ortaya çıkarmak için araştırmaları yürütür.

  • Bebek, çocuk, gebe ve emzikli kadınlara, yetişkin erkek ve kadınlara, özel beslenme gereksinimi olanlara eğitim yapar

  • Kronik hastalıkların önlenmesi ve kontrolü konusunda beslenme eğitimi yapar

  • Beslenme konusunda ilgili kişi ve kuruluşlarla işbirliği yapar.

  • Toplumun ve sağlık elemanlarının güvenli besin konusunda eğitilmesini sağlar.

  • Belli başlı ve yöreye uygun besin zehirlenmelerine yönelik kontrol ve koruma programlarında yer alır

  • Güvenli besin temini konusunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar

S, P, U, D

2

YE-UE

Kaza ve yaralanmalardan korunma ile ilgili hizmetleri yönetir

  • Kaza ve yaralanmalarının uluslararası tanımlarını açıklar

  • Kazaların ve yaralanmaların ulusal ve uluslararası düzeydeki hastalık yükünü açıklar

  • Trafik kazalarına bağlı ölüm ve yaralanmaların yıllar içindeki değişimini izleyerek açıklar

  • Ev kazalarına bağlı ölüm ve yaralanmaların yıllar içindeki değişimini izleyerek açıklar

  • İş kazalarına bağlı ölüm ve yaralanmaların yıllar içindeki değişimini izleyerek açıklar

  • Kazalardan korunma ile ilgili ulusal ve uluslararası programların içeriklerini eleştirel yaklaşım ile tartışır

  • Yaralanmalardan korunma ile ilgili ulusal ve uluslararası programların içeriklerini eleştirel yaklaşım ile tartışır

  • Kaza ve yaralanmalarla ilgili epidemiyolojik araştırmaları yürütür

S, P, U, D

2

YE-UE

İhmal edilen gruplarla ilgili hizmetleri yönetir

  • Toplumda ihmal edilen grupları tanımlar.

  • Engellilerin sosyo-demografik özelliklerini tanımlar.

  • Sokakta yaşayan/çalışan çocukların sosyo-demografik özelliklerini tanımlar.

  • Evsizlerin sosyo-demografik özelliklerini tanımlar.

  • Göçerlerin sosyo-demografik özelliklerini tanımlar.

  • Seks işçilerinin sosyo-demografik özelliklerini tanımlar.

  • Cinsel yöneliminden dolayı dışlanan grupların sosyo-demografik özelliklerini tanımlar.

  • İnsan ticareti mağdurlarının sosyo-demografik özelliklerini tanımlar.

  • Gerekli araştırma yöntemlerini kullanarak grupların sağlık gereksinimlerini belirler.

  • Grupların varolan sağlık hizmetlerinden yararlanma durumlarını ve engelleri belirler.

  • Kaynakların akılcı kullanımı için öncelikli grupları ve sağlık sorunlarını tanımlar.

  • Taraflarla işbirliği içinde eylem planları hazırlar.

  • Sağlık eğitimi, koruyucu sağlık hizmeti ve yasal destek olarak yapılması gerekenleri açıklar.

  • Toplum tabanlı esenlendirici hizmetleri yürütebilir.

  • Müdahale programını bütçelendirir.

  • Tüm aşamalarda hedef grubun katılımının önemini açıklar.

  • Koruyucu ve geliştirici hizmetleri yürütecek ekipleri nasıl oluşturacağını açıklar.

  • Ekiplerin görev tanımlarını ve dağılımlarını yapar.

  • Ekip üyelerinin hizmet içi eğitimlerini düzenler.

  • Sunulacak hizmetlerin kayıt sistemini geliştirir.

  • Sağlık davranışlarını geliştirmeye yönelik bilgilendirme-eğitim-iletişim gereçlerinin geliştirilmesi sürecini yönetir.

  • Hedef gruplara hizmetlerin duyurulmasını sağlar.

  • Aşılama hizmetlerinin sunumunu yönetir.

  • Bebek-çocuk-gebe izlemi hizmetlerinin sunumunu yönetir.

  • Aile planlaması ve kondom dağıtımı hizmetlerinin sunumunu yönetir.

  • Grupları güçlendirecek girişimleri (meslek eğitimi vb) başlatır.

  • İhmal edilen grupların ayrımcılığa uğramaması için çalışmalar yürütür.

  • Sunulan sağlık hizmetlerinin hedeflerine ulaşma durumunu düzenli aralıklarla değerlendirerek raporlandırır.

  • Yaptığı değerlendirmeleri sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesine yönelik planlama ve girişimlerde kullanır.

  • İşyeri sağlık biriminin çalışmasını kontrol edebilir

. GENİŞLETİLMİŞ

S, P, U, D

2

YE-UE

 

GİRİŞİMSEL YETKİNLİK

ÖĞRENME HEDEFLERİ

Düzey

Kıdem

Yöntem

Sağlık hizmetlerini sevk ve idare eder

  • Planlama ekibinin kimlerden oluşması gerektiğini açıklar

  • Planlama ekibindeki kişilere uygun görevler verir

  • Planlama çalışmasının maliyetini hesaplar

  • Planlama çalışmasının zaman tablosunu hazırlar

  • Hangi verilerin toplanması gerektiğini belirler

  • Verilerin hangi kaynaklardan sağlanabileceğini açıklar

  • WEB dahil kaynak taraması yapar

  • Niceliksel ve niteliksel verileri toplar

  • Verileri bilgiye dönüştürür

  • Sorunları önceliklerine göre sıralar

  • Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirler

  • Hedeflere ulaşmak için uygun stratejiler belirler

  • Strateji geliştirme tekniklerini açıklayabilir

  • Projeksiyon türlerini açıklar

  • Potansiyel ve müdahale projeksiyonları yapar

  • Çözüm önerilerini örgütlenme, insan kaynakları, finansman, uygulama ve değerlendirme açılarından tartışır

  • Çözüm önerilerine ilişkin yasal taslaklar (kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge vb) hazırlar

  • Plan ve programın maliyetini tahmin eder

  • İş matrisi hazırlar

  • Yazılı plan dokümanı hazırlar

  • Planla ilgili personel eğitimi yapar

  • Plan ve programla ilgili değerlendirme kriterleri belirler

  • Değerlendirme kriterlerine uygun verileri toplar

  • Plan uygulanmasındaki aksaklıkları belirler

  • Değerlendirme sonucuna göre planda uygun düzeltmeleri yapar

  • Türkiye’nin yönetim yapısını açıklayabilir

  • Türkiye’deki sağlık hizmetlerinin yapılanmasını ve uygulanışını açıklar

  • Sağlık Bakanlığı’nın merkez ve taşra örgütünü açıklar

  • Sağlık hizmeti veren kurum ve kuruluşların görevlerini ve örgütlenmelerini açıklar

  • Kamuda ve özel sektörde çalışmanın esaslarını açıklar

  • Sağlık hizmetlerini ilgilendiren başlıca mevzuatı sıralar

  • Mevzuatın uygulanışına ait olumlu ve olumsuz durumları tartışır

  • Yerel koşullara uygun hizmet modelini tasarlar

  • Gerekli, fizik alt yapıyı ve araç-gereci belirler

  • Bütçe hazırlar

  • Finans kaynaklarını belirler

  • Hizmet için gereken personeli sayı ve niteliklerine göre belirler

  • Hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim programlarını hazırlar

  • Personelin görev, yetki ve sorumluluklarını açıklar

  • Personelin görevlerini yapabilmeleri için hangi bilgi ve becerilere sahip olmaları gerektiğini açıklar

  • Personelin atama işlemlerini açıklar

  • Personel için uygun çalışma koşullarını açıklar

  • Ekip üyelerinin çalışmalarını koordine etme ilkelerini açıklar

  • Personelin özlük, sicil ve disiplin işlerinin nasıl yürütüleceğini açıklar

  • Hizmeti ve personeli denetlemenin ilkelerini açıklar

  • Yetki devri yapmanın usul ve yöntemlerini açıklar

  • Ekip üyelerini iş dayanışması ve hizmeti geliştirici öneriler geliştirme yönünde teşvik etmenin önemini açıklar

  • Kaynakları önceliklere göre nasıl dağıtacağını açıklar

  • Toplumun parasal kaynaklarını harekete geçirici mekanizmaları açıklar

  • Kamu bütçesini harcama ilkelerini açıklar

  • Satın alma işlerinin nasıl yürütülmesi gerektiğini açıklar

  • Satın alma için şartname hazırlar

  • Ayniyat ve depo işlemlerini açıklar

  • Resmi yazışma ilkelerini açıklar

  • Kayıt tutmanın önemini açıklar

  • Kayıtların nasıl sağlanıp saklanacağını açıklar

  • Kanıta dayalı karar vermenin ilkelerini açıklar

  • İl ve ilçe düzeyindeki sağlıkla ilgili kurulların işlevlerini açıklar

  • Diğer kurum ve sektörlerle iletişim kurmanın ilkelerini açıklar

  • Çalışma raporları hazırlar

  • Toplumun sağlık hizmetlerine katılmasını sağlayıcı mekanizmaları açıklar

  • İlaç ve tıbbi malzeme ile ilgili ruhsat, fiyatlandırma, ithalat gibi işlemleri açıklar

  • Çevre sağlığı ve gıda kontrolü ile ilgili uygulamaları açıklar

  • Sosyal hizmetler kapsamına giren hizmetleri ve bunların nasıl

  • yürütüldüğünü açıklar

 

 

 

Epidemiyolojik araştırmaları yürütür

  • Gözlemsel araştırmaları (Tanımlayıcı, analitik ve melez araştırmaları), müdahale araştırmaları, metodolojik araştırmalar ve klinik araştırmaların kurgularını açıklayabilir.

  • Niteliksel araştırmalarının özelliklerini sayabilir

  • Sağlık alanında uygun istatistik yöntemleri uygulayabilir

  • Evrenden örnek alma yöntemlerini sayabilir

  • Örneklem hacmini hesaplayabilir

  • Tip 1 ve Tip 2 hata öngörüsünün sonuçlarını söyleyebilir

  • Veri toplama yöntemlerini sayabilir

  • Çeşitli yöntemleri kullanarak veri toplayabilir

  • Toplanmış veriden temel ölçütleri hesaplayabilir

  • Bağıntı ölçümlerini (Risk ölçümü, rölatif risk, tahmini rölatif risk, atfedilen risk) kavramlarını ve nasıl elde edileceğini hesaplar, açıklayabilir.

  • Araştırma sonucunda çıkacak ilişkilerde nedenselliği irdeleyebilir.

  • Çalışmalarda biası ve bias türlerini açıklayabilir.

  • Karıştırıcı faktörlerin etkisinin nasıl ortadan kaldırılacağını açıklayabilir.

  • Geçerlilik (İçerik-kapsam geçerliği, Uygulama geçerliği ve Yapı geçerliği) kavramlarını söyleyebilir.

  • Güvenirlik (zamana göre değişmezlik (test-retest), bağımsız gözlemciler arası uyum, iç tutarlılık) kavramlarını söyleyebilir.

  • Araştırmalarla ilgili çeşitli disiplinlerle birlikte çalışma yapabilir

  • Makale yazım kurallarını uygun olarak araştırma sonuçlarını yazabilir

  • Yazılmış makaleleri eleştirel bakış açısı ile değerlendirebilir

  • Araştırma etiği ile ilgili kuralları sayabilir

  • Araştırma verilerini tablo ve grafik haline getirebilir

  • Toplumun sağlık düzey araştırmalarının sonuçlarını amaca göre raporlayabilir.

 

 

 

Toplumun sağlığını geliştirici programları hazırlar ve yürütür

  • Sağlığı geliştirmede temel kavramları açıklar

  • Sağlık davranışlarının belirleyicilerini tanımlar

  • Sağlığı geliştirmede kullanılan modelleri açıklar

  • Sağlığı geliştirmede sağlık eğitimi müdahalesinin işlevini açıklar

  • Sağlık eğitiminde kullanılan modelleri açıklayabilir

  • Sağlığı geliştirmeye yönelik özgün bir programını uygulayabilir

 

 

 

Halkın sağlık eğitimini yapar

  • Yetişkin eğitiminin özelliklerini açıklar

  • Bir eğitim programının bileşenlerini söyleyebilir

  • Sağlık eğitimi programlarını uygulama basamaklarını tanımlayabilir

  • Sağlık eğitim programlarını yürütebilir

  • Sağlık eğitim programlarını değerlendirebilir

  • Görsel-işitsel eğitim araç ve gereçlerini kurallarına uygun olarak hazırlar

  • Görsel-işitsel eğitim araç ve gereçlerini kurallarına uygun olarak kullanır

4

1

YE-UE-BE

Sağlık iletişimi uygulamalarını yürütür

  • Sağlığı geliştirmede sağlık iletişiminin önemini açıklayabilir

  • İletişimin öğelerini açıklayabilir

  • Halk sağlığı alanındaki bilgilerin etkili kullanımı için bir iletişim planı oluşturur

  • Hedef grubuna özgü mesaj geliştirebilir

  • Toplumla iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar

  • Basın-yayın organları ile iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar

  • Karar vericiler ile iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar

  • Risk iletişiminin tanımını yapabilir

  • Risk iletişiminin özelliklerini sayabilir

 

 

 

Hizmet içi eğitimleri planlar, yürütür ve değerlendirir

  • Yetişkin eğitiminin özelliklerini açıklar

  • Bir eğitim programının bileşenlerini söyleyebilir

  • Sağlık eğitimi programlarını uygulama basamaklarını tanımlayabilir

  • Sağlık eğitim programlarını yürütebilir

  • Aylık ve yıllık HİE eğitim planları yapar

  • HİE programındaki içerik için oturum (ders) planlarını hazırlar

  • Görsel-işitsel ders araç ve gereçlerini kurallarına uygun olarak hazırlar

  • HİE öncesi, eğitim sırasında ve sonrasında uygun atmosfer yaratmak için gereken hazırlıkları yapar

  • Yetişkin eğitimi kurallarına uygun bir şekilde HİE yürütür

  • HİE yürütürken katılımcı (interaktif) eğitim tekniklerini kurallarına uygun olarak kullanır

  • HİE yürütürken grupta var olan dinamiklere uygun eğitici yanıtını gösterir

  • HİE sonuçlarını değerlendirir

  • Değerlendirme sonuçları ve katılımcıların geribildirimleriyle HİE programını yeniden gözden geçirir

3

2

YE-UE-BE

Afetlerde/olağandışı durumlarda sağlık hizmetlerini yönetir

  • Afetlerle ilgili tanımları yapar ve afetleri sınıflandırır

  • Afet döneminin evrelerini sayar bu evrelerin özelliklerini açıklar

  • Afetlerin felaketlere dönüşme nedenlerini sayar

  • Afet öncesi dönemde hazırlık çalışmalarını sayar

  • Afet öncesi dönemde afetler için riskli bölgeleri belirler

  • Afet öncesi dönemde hazırlıklı olma ile ilgili toplum eğitimleri planlar

 

 

 

Eğitim materyali geliştirir

  • Etkili eğitim için gerekli etkinlikleri uygular.

  • Alanıyla ilgili konularda eğitim materyali geliştirir

  • Konuya uygun mesajları belirler, mesajın ön testini yapar

  • Tasarım ve hazırlama ilkelerine uygun eğitim materyali hazırlar

  • Hazırlanan eğitim materyalini değerlendirir

3

2

YE-UE-BE

Okul sağlığı hizmetlerini planlar

        • Okul sağlığı biriminin kurulması için gerekli donatımı belirler

        • Okul sağlığı biriminin yönetim ilkelerini tanımlar

        • Okul sağlığı biriminde görev yapacak sağlık çalışanını belirler

        • Okul sağlığı hizmetlerini hem öğrenciler hem de bütün okul çalışanlarının ihtiyaçlarına göre sınıflandırır

        • Okul sağlığı hizmetlerinin her birinin kim tarafından, nerede, ne sıklıkta ve nasıl sunulacağını tanımlar

        • Hangi sağlık sorununa ya da hastalığa yönelik, ne sıklıkta sağlık taraması yapılacağını belirler

        • Kazaları önleme ve ilk yardım çalışmalarını organize eder

        • Okul çevre sağlığını sağlamak için alınacak önlemleri belirler

        • Okul beslenme hizmetlerinin yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayacak şekilde yürütülmesini sağlar

        • Öğrenci sağlığının korunması için Milli Eğitim Bakanlığı / Müdürlüğü ile eşgüdümü sağlar

        • Okulda verilecek sağlık eğitimi konularını belirler

        • Okul sağlığı hizmetlerinde tutulacak kayıtları ve formları belirler

        • Okula giriş muayenesi ve sağlık taramalarını yapar

4

1

YE-UE-BE

Sürveyans sistemi kurar

  • Ulusal ihtiyaçlara göre bildirimi gereken verileri belirler

  • Sürveyans sisteminde yer alacak sağlık sorunları ya da hastalıkları kurumsal, ulusal ve uluslar arası olarak gruplandırır

  • Yerel ve ulusal veri kaynaklarını belirler

  • Bildirim sisteminde yer alan sağlık sorunları ya da hastalık bildirimlerinin kurumsal, ulusal ve uluslar arası düzeyde hangi form aracılığıyla, hangi birime, ne kadar sıklıkta ve kim tarafından yapılacağını belirler

  • Her bir vaka için hangi bilgilerin olması gerektiğini tanımlar

  • Sağlık sorunları ya da hastalıklar için alınacak önlemleri tanımlar

  • Bildirim sisteminde verilerin toplanması, analizi, yorumlanması ve geri bildiriminde görev alacak personelleri belirler

  • Personelin eğitim ihtiyacını saptama ve giderme yöntemini tanımlar

  • Bilgilendirilecek tarafları saptar

  • Bilgilendirilecek taraflar için uygun bilgilendirme yöntemini ve içeriğini belirler

  • Bir sürveyans sisteminin denetim yöntemini hazırlar

  • Sürveyans hizmetlerini kurumsallaştırır

2

2

YE-UE-BE

Salgın mücadelesi ile ilgili hizmetleri planlar, programlar değerlendirir

  • Sürveyans sisteminden gelen verileri izler, analiz eder

  • Vaka sayılarındaki artışın salgın olup olmadığını ayırt eder

  • Salgın insidans eğrisi çizer

  • Salgın insidans eğrisini yorumlar

  • Vaka sayılarındaki artışı gösteren hızları hesaplar

  • Aktif olgu arama çalışmasını uygular

  • Olguları olası, kuvvetle olası, kesin vaka olarak ayırır

  • Bulaşıcı hastalıklarda salgınlara neden olabilecek etkenleri sayar

  • Kaynağa yönelik vaka kontrol tipinde araştırmalar yapar

  • Araştırma sonucunda elde edilen sonuçları yorumlar

  • Vakaları kişi yer zaman yer özeliklerine göre ayır

  • Risk altındaki grupları belirler

  • Salgınlarda risk altındaki gruplara yönelik önlemleri sayar

  • Hizmette öncelikli grupları belirler

  • Sağlam kişiye yönelik önlemleri uygular

  • Kişisel hijyen, konut sağlığı, sağlığı tehdit eden kuruluşlar, su ve besinleri araştırır

  • Salgınlarda bulaşma yönelik önlemleri uygular

  • Salgınlarda kaynak olabilecek durumların (insan, hayvan, gıda vb) tanımını yapar

  • Salgınlarda kaynağa yönelik önlemleri uygular

  • Salgınlarda kaynağın bulunması çalışmalarını yürütür

  • Kaynağa, bulaşma yoluna ve sağlam kişiye yönelik hizmetlerin sürekliliğini sağlar

  • Alınan önlemleri sürekli izler

  • Salgın süresince yapılan işleri raporlar

  • Salgın durumunda iletişimin, bilgi paylaşımının önemini benimser

  • Salgın durumunda hızlı toplum bilgilendirme çalışmaları uygular

  • Salgınla ile ilgili verileri bilgi haline dönüştürüp üst ve alt kademe yöneticilere sunmanın önemini açıklar

3

2

YE-UE-BE

Aile planlaması danışmanlık hizmetlerini verir

  • Aile planlaması hizmeti için başvuranlara genel danışmanlık, yönteme özel danışmanlık, izlem danışmanlığı yapar

    • Başvuran kişiye danışmanlık verilecek uygun ortamı hazırlar

    • Başvuran kişiyi uygun biçimde karşılar

    • Başvuran kişiden üreme sağlığı öyküsü alır

    • Bütün kontraseptif yöntemleri göstererek anlatır

  • İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması ile ilgili danışmanlık hizmetini sunar

3

1

YE-UE-BE

Sigara bırakma ile ilgili hizmetleri verir

 

 

 

 

Sağlığı ilgilendiren konularda risk analizi yapar